Minister Antoni Macierewicz odsłonił w Warszawie tablicę poświęconą Julianowi Spitosławowi Kulskiemu, jednemu z największych, ale i najmniej znanych bohaterów okupowanej Warszawy.
Na tablicy, która zawisła na frontowej ścianie gmachu przy ul. Senatorskiej, uczczono pamięć Juliana Spitosława Kulskiego, wiceprezydenta Warszawy w latach 1935 – 1939 oraz prezydenta Warszawy z ramienia polskiego państwa podziemnego. Widnieje na niej cytat z kard. Stefana Wyszyńskiego: „Sztuką jest umierać dla ojczyzny, ale największą sztuką jest żyć dla niej”.
Tablica wypełnia lukę w historii
Zdaniem Antoniego Macierewicza, tablica będzie świadectwem dla wszystkich Polaków, jak wyglądała okupacja hitlerowska, jak wyglądali Ci ludzie, którzy się jej przeciwstawili.
Ta tablica graniczy z tablicą jego najbliższego przyjaciela, jego zwierzchnika i szefa – Prezydenta Starzyńskiego, Człowieka, który mu zlecił tę niezwykłą misję pełnienia funkcji burmistrza, w ramach administracji okupanta, ale równocześnie człowieka, który utrzymywał możliwość funkcjonowania konspiracji warszawskiej – mówił Minister Obrony podczas uroczystości.
Dodatkowo, w uznaniu zasług, z tytułu udziału w walkach o niepodległość państwa polskiego, Antoni Macierewicz wręczył Julianowi Kulskiemu, synowi Juliana S. Kulskiego akt mianowania na stopień majora.
Mój ojciec Julian Kulski przez całe moje życie był dla mnie bohaterem i drogowskazem, jak żyć. Jestem niezmiernie wzruszony i zaszczycony, że dzisiaj Państwo Polskie oraz Miasto Stołeczne Warszawa zdecydowały się uhonorować w tak doniosły sposób mojego ojca – powiedział Julian Kulski.
W uroczystości uczestniczyli również: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jan Dziedziczak, ambasador RP w Stanach Zjednoczonych dr Piotr Wilczek oraz przedstawiciel ministra kultury i dziedzictwa narodowego dyr. Departamentu Dziedzictwa Kulturowego dr Piotr Szpanowski.
Pamiątkowa tablica została zaprojektowana przez historyka Kazimierza Sztarbałłę.
* *
Julian Spitosław Kulski (ur. 5 grudnia 1892 w Warszawie, zm. 18 sierpnia 1976 w Warszawie) polski polityk i działacz społeczny, żołnierz legionów Józefa Piłsudskiego, uczestnik wojny polsko-sowieckiej 1920 roku, kawaler Orderu Virtuti Militari, przedwojenny wiceprezydent Warszawy, zastępca i przyjaciel Stefana Starzyńskiego.
Po kapitulacji stolicy, od 28.10.1939 r., za zgodą polskich władz podziemnych, objął funkcję kierownika Zarządu Miejskiego (według nomenklatury niemieckiej komisarycznego burmistrza) Warszawy. Pełnił podwójną rolę: oficjalnie – administratora, podlegającego niemieckiemu okupantowi; konspiracyjnie – polskiego „Prezydenta Miasta”.
4 sierpnia 1944 r. złożył rezygnacje ze stanowiska w Zarządzie Miejskim. Po zdaniu funkcji otrzymał legitymację korespondenta wojennego VI Oddziału BiP (Biuro Informacji i Propagandy) Komendy Głównej Armii Krajowej, która umożliwiała mu dalszy pobyt w Warszawie i swobodne poruszanie się po terenie opanowanym przez Powstańców. 27 sierpnia 1944 r. w uzyskał przepustkę do przejścia kanałami na Żoliborz. Na Żoliborzu dotarł do swojego mieszkania przy ul. Felińskiego 23, w którym przebywał do końca walk.
W trakcie wojny i później współdziałał z rządem londyńskim, m. in. wydając miejskie pieniądze na uzbrojenie Armii Krajowej i zatrudniając AK-owców w Ratuszu. Dostarczał także ogromne ilości oficjalnych dokumentów, pomagając legalizować pobyt wielu osób w stolicy. W swoim domu pod Warszawą ukrywał dwie żydowskie rodziny.
FOT. Marek Graniczkowski